26 mei 2011, 10:33 uur
Door: Peter van Rooy, FD vandaag
De huidige kopersstaking op de huizenmarkt heeft naast financiële ook mentale oorzaken die wellicht zwaarder wegen dan de scherpere hypotheekeisen die Basel 3 banken oplegt.
Vanaf 1901 is onze woningmarkt verworden tot een woonsysteem. Overgereguleerd door inmiddels verstikkende overheden. Transparantie en een gezond spel tussen werkelijke vraag en aanbod zijn onmogelijk door overdrachtsbelasting, huurwaardeforfait, OZB, huurtoeslagen, koopsubsidies, hypotheekrenteaftrek, grondbedrijven en startersregelingen. Het rondpompen van geld houdt duizenden ambtenaren nodeloos van de straat, maakt onze woningen veel duurder dan in omringende landen en leidde tot suboptimale woonomstandigheden. Veelzeggend dat we nog steeds dromen bij woningen uit de jaren dertig, toen particulieren samen met architecten hun droom konden realiseren.
Niet zoals je wilt
Daarna begon de tachtigjarige oorlog tegen particulieren. Overheidsplanologen en later ook ontwikkelaars wisten wat goed was voor ons. Vragen werden neergesabeld met verwijzing naar Belgische toestanden. We weten nu dat onze manier van ontwikkelen in Duitsland te boek staat als niet kunnen wonen zoals je wilt. Nederlandse ontwikkelaars die het aanbodspelletje daar wilden spelen kwamen van een bevroren kermis thuis. Kopen vanaf papier zonder modelwoning is er niet bij. Duitsers gaan voor realisatie van hun droom en verbinden zich aan hun omgeving. Daar komt mentaal eigenaarschap uit voort waar wij alleen over praten. Ons systeem maakt ons tot woonconsumenten, met torenhoge beheerskosten.
Hoe moet het dan wel?
1. Drastisch terugsnoeien van regelgeving die flexibiliteit in de kiem smoort. Waar het bouwbesluit teruggaat naar de essenties en combinaties van wonen en werken weer mogelijk maakt, kunnen woningen worden gesplitst en samengevoegd en leegstaande kantoren worden benut. Zo blijven woningen ook in krimpgebieden verkoopbaar. Stop de betutteling en erken de ruimtelijke rommel die er onbedoeld uit is voortgekomen.
2. Ontkoppel grondpositie en realisatierecht. Thans hebben gemeenten, corporaties en ontwikkelaars voor miljarden aan grondposities. Met die grond kan nu niets, terwijl de vraag naar vrije kavels alleen maar toeneemt. Stimuleer (collectief) particulier opdrachtgeverschap en ondersteun dat in de overgangsfase tussen bestaand en nieuw omgevingsrecht dat vanaf 2020 operationeel wordt.
3. Formuleer een politiek breed gedeelde stip op de horizon voor 2040. Wat mij betreft staat die voor een volledige defiscalisering van het woonsysteem, waardoor het een gezonde woningmarkt kan worden. Uitsluitend voor de financieel zwakkeren is er sociale woningbouw, als enige taak van woningcorporaties. Iedereen gaat er met een geleidelijke desfiscalisering financieel op vooruit. De inkomstenbelasting kan omlaag en duizenden rondpompende ambtenaren kunnen zich weer nuttig maken. Met eerlijke communicatie kan de angst voor afbouw van hypotheekaftrek verschrompelen. Nu wordt die angst electoraal gekoesterd en aangewakkerd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten